Καλλιτέχνης ερευνητής, εμπειρικός και ταυτόχρονα επιστημονικός, ονειροπόλος κατ ουτοπιστής, ο Αμερικανός DennisOppenheim, από τη δεκαετία του ’60 καθιερώνεται ως ένας από τους πρωτοπόρους καλλιτέχνες που εισήγαγαν ριζοσπαστικές, νεότροπες εικαστικές αντιλήψεις και συμπεριφορές.

Το έργο του ετερόμορφο και εκκεντρικό, εξερευνητικό και αινιγματικό, θέτει σε συνεχή αμφισβήτηση την παραδοσιακή έννοια της γλυπτικής. Τονίζοντας νοερές προβολές μεταφορικών ιδεών, διαγράφει ένα χώρο όπου με τρόπο σχεδόν αλχημικό τίθεται σε λειτουργία η συγχώνευση και η μετουσίωση διαφορετικών τομέων όπως η αρχιτεκτονική, το θέατρο, η επιστήμη, η τεχνολογία, η φύση, η ψυχολογία και η μαγεία. Μέσα από αυτή την ποικιλόμορφη προοπτική, αγγίζει μια παγκόσμια και κοσμική διάσταση.    

Στην αρχή της δεκαετίας του ‘60 στις Ηνωμένες Πολιτείες, η τέχνη υφίσταται μτά καθοριστική μεταμόρφωση, εφόσον η γλυπτική καθιερώνεται εκ νέου ως σημείο αφετηρίας και επανεκτίμησης της σχέσης μεταξύ του κόσμου και της ανθρωπότητας. Από το 1966 υιοθετεί μια, κριτική και προκλητική στάση. Με τις ριζικές μεθόδους νοητικής    ενεργοποίησης, θέτει υπό αμφισβήτηση το καθεστώς της τέχνης και των ορίων της, τον ρόλο του καλλιτέχνη και την έννοια που αποδίδει ο δημιουργός. Στο τέλος της δεκαετίας του '60, εποχή ανάπτυξης του κινήματος της «LandArt», ο DennisOppenheim βρίσκει την απελευθέρωση του κοντά στη φύση. Όλα αυτό τα μέσα, και οι πρώτες ύλες, τοπίο, γη, φυοικά στοιχεία,αντικαθιστούν τα συμβατικά υλικά.

Το πρώτα «EarthWorks» παρουσιάζονται ως εφήμερες επεμβάσεις σε φυσικά τοπία, που στη συνέχεια εκτίθενται με μορφή φωτογραφικού υλικού. Λειτουργούν μόνο οπτικά και εντείνουν τη διφορούμενη έννοια του συμβολισμού τους. Αυτό που βλέπουμε είναι το έργο ή μία απλή πληροφόρηση σχετικό με την πραγματοποίηση του. Μεταξύ της φαντασίας και της πραγματικότητας ο θεατής δεν αποκομίζει καμιά απόδειξη της ύπαρξης του. Ερευνητής της επιστήμης της γης των τεκτονικών, φυσικών και γεωγραφικών διαστάσεων τους, εκθειάζει το άπειρο και την μυστικότητα του φυσικού τοπίου. Χαράζει τα αποτυπώματα από τις αριθμημένες πέτρες στην αέναη διαδρομή του χρόνου, μετράει το διάστημα και. Τις αποστάσεις παρεμβάλλοντας όργανα καταγραφής και σηματοδότησης, φέρνει αντιμέτωπες τις σωματικές κινήσεις με τη φυσική πραγματικότητα του χώρου.

Τα πολύμορφα σχέδιά του αποτελούν «μακέτες» και αποτυπώσεις των γλυπτικών εγκαταστάσεων, μεταφέροντας τις λειτουργίες της σύνθεσης και τις λεπτομερείς καταγραφές του «μηχανικού» πυρήνα του έργου. 
Εμφανίζουν έτσι με δυναμικές «στροβιλιζόμενες» χειρονομίες το εσωτερικό της δομής, καταγράφοντας τις διαφορετικές διαστάσεις του «κινητικού» γλυπτού. Ανθρωπόμορφα ζωόμορφα ή «μηχανόμορφα» εκπέμπουν μια δυναμική αύρα με έντονη την αίσθηση του «κωμικού» και του απρόβλεπτου. Εν στάσει ή εν κινήσει αυτές οι ιδιόμορφες μορφές των σχεδίων προκαλούν όλες τις αισθήσεις και ενεργοποιούν το πεδίο του παράδοξου και του εκκεντρικού.

Δρ. Σάνια Παπά
Ιστορικός Τέχνης 
Λέκτορας του Τμήματος Εικαστικών & Εφαρμοσμένων Τεχνών Α.Π.Θ.