Ο Γιώργος Ζογγολόπουλος είναι Θεσσαλονικιός;

Το παρόν αφιέρωμα αφορά την επιλογή του Γεώργιου Ζογγολόπουλου ως τιμώμενο καλλιτέχνη στην 6th Art-Thessaloniki International Fair. Οι inthespot συνεντεύξεις γίνανε σε χαλαρό κλίμα καθώς παίρναμε το πρωινό μας στο ξενοδοχείο ABC, από την εικαστικό Αλεξάνδρα Τσιτσιντά, προς τον Νίκο Θεοδωρίδη, Πρόεδρο του Ιδρύματος Γεωργίου Ζογγολόπουλου,  την Κατερίνα Κοσκινά, Ιστορικό Τέχνης και επιμελήτρια της έκθεσης του Γιώργου Ζογγολόπουλου και τον Παντελή Τσάτση, Art Director της 6th Art-Thessaloniki International Fair.

Αλεξάνδρα Τσιτσιντά: Κύριε Θεοδωρίδη, σαν ανιψιός του κ. Ζογγολόπουλου αλλά και Πρόεδρος του Ιδρύματος Γεωργίου Ζογγολόπουλου μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για το έργο του;

Νίκος Θεοδωρίδης: Εγώ δεν είμαι ειδικός να μιλήσω για την τέχνη του Ζογγολόπουλου, αν και την αγαπάω πραγματικά, αλλά θα μιλήσω για τον Ζογγολόπουλο έτσι όπως τον έζησα και όπως τον είδα με τα παιδικά μου μάτια αλλά και αργότερα με τα μάτια ενός ώριμου ανθρώπου. Βέβαια, αυτά που θα σας πω δεν είναι γραμμένα πουθενά είναι όμως οι πληροφορίες τις οποίες έχω κατευθείαν από τον ίδιο τον Ζογγολόπουλο. Παραδείγματος χάριν η ταυτότητα του γράφει ότι έχει γεννηθεί το 1903, το 2003 όμως, συγκεκριμένα τον Αύγουστο του 2003 μου εκμυστηρεύτηκε ότι τον επόμενο μήνα δηλαδή το Σεπτέμβριο του 2003 θα έκλεινε τα 102, δηλαδή πέθανε 102 χρόνων και 8 μηνών γιατί πέθανε το Μάιο του 2004. Έτσι λοιπόν βγαίνει και αυτό που επίσης μου είχε πει και που δεν είναι γραμμένο το ότι ήτανε φαντάρος πέντε χρόνια. Πρέπει δηλαδή να στρατολογήθηκε γύρω στο 1918 όταν μπήκε η Ελλάδα στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και να αποστρατεύτηκε μετά την Μικρασιατική Καταστροφή το 1922. Ο Ζογγολόπουλος, επειδή συμμετείχε, ευτυχώς όχι σε μάχες, στον πόλεμο και ήτανε πέντε χρόνια φαντάρος, ήτανε από τη φύση του αλλά και από πεποίθηση ειρηνιστής. Επίσης, ήταν ένας άνθρωπος πάρα πολύ έξυπνος. Να φανταστείς ότι με κλεισμένα τα 100 θυμότανε όλο τον τηλεφωνικό του κατάλογο απ’ έξω. Ήταν πραγματικά καταπληκτικό το μυαλό του και για αυτό ήταν και δημιουργικός μέχρι το τέλος της ζωής του. Τα δύο τελευταία έργα που δημιούργησε το «Πεντάκυκλο» και η «Ειράνα» που είναι το τελευταίο τα έκανε σε ηλικία 100 χρονών. Συνεχώς σκεφτόταν και δημιουργούσε. Του άρεσαν πάρα πολύ τα λογοπαίγνια όπως επίσης του  άρεσε και η ειρωνεία, όχι όμως ειρωνεία με την κακή έννοια της αγένειας και εναντίον ανθρώπων, γιατί ήταν ένας ευγενέστατος άνθρωπος, οπότε του άρεσε η ειρωνεία που σχετίζονταν με έννοιες και καταστάσεις. Από αυτό βγαίνει και η αλληγορία του σε ορισμένα από τα έργα του.

ΑΤ: Ποια κατά την γνώμη σας είναι τα έργα που τον χαρακτηρίζουν για την κριτική του σκέψη απέναντι στα γεγονότα της εποχής εκείνης;

ΝΘ: Το πρώτο έργο του είναι το «Ballet de Justice» όπου έχει μια πύλη δικαστηρίου από την οποία φαντάστηκε τους δικαστές με μαύρες τηβέννους, λευκές περούκες και μαύρα καλσόν να βγαίνουν από μέσα χορεύοντας. Αυτή η πύλη την οποία αντί για «Palais de Justice» την ονομάζει «Ballet de Justice», είναι η παρωδία της δίκης της Νυρεμβέργης, γι’ αυτό και στο βάθος της πύλης αυτής υπάρχουν μικρά βαρελάκια τα οποία γράφουν επάνω Zyclon b, όπως θα θυμάσαι, είναι το δηλητήριο με το οποίο οι ναζί σκότωναν τους Εβραίους στα ντους.
Το δεύτερο έργο του είναι ένα έργο με φακό που το λέει «Τα Δώρα» και αποτελείται από κιβώτια και έναν πολύ μεγάλο μεγεθυντικό φακό. Όταν δούμε τα κιβώτια μεγεθυμένα από τον φακό διαπιστώνουμε ότι είναι άδεια. Αυτά τα κιβώτια τα οποία ο καλλιτέχνης ονομάζει «Τα δώρα» είναι η αμερικανική βοήθεια που πήραν οι Έλληνες μετά τον μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το τρίτο είναι η πρώτη ομπρέλα που έκανε. Η ομπρέλα σαν θέμα, δουλεύτηκε αρχικά από την γυναίκα του Ελένη Ζογγολόπουλου, η οποία ήταν εξαιρετική ζωγράφος και σύντροφος του για όσα χρόνια έζησε, γιατί πέθανε αρκετά νωρίτερα από εκείνον. Ο Ζογγολόπουλος εμπνεύστηκε την ομπρέλα από έναν πίνακα της συζύγου του. Αυτή την ομπρέλα λοιπόν η οποία ήταν μια κλασική ομπρέλα από σίτα ανοξείδωτη, την έκανε με μία τρύπα στη μέση και όταν τον ρώτησα «γιατί έχεις κάνει αυτή την τρύπα στη μέση;» μου λέει «άκουγα το πρωί στο ραδιόφωνο ότι η Ελλάδα θα σωθεί από την πυρηνική απειλή γιατί είμαστε κάτω από την ομπρέλα του ΝΑΤΟ». Στη συνέχεια η ομπρέλα έγινε κατά κάποιον τρόπο το σύμβολο του Ζογγολόπουλου και παρόλο που έχει κάνει καταπληκτικά έργα και πριν και μετά, οι ομπρέλες είναι αυτές που τον χαρακτηρίζουν. Επίσης, ένα άλλο συμβολικό έργο του το οποίο είναι πραγματικά καταπληκτικό και είναι κρίμα που δεν τοποθετήθηκε εκεί που έπρεπε, είναι ο «Γοργοπόταμος». Το 1985 είχε πάρει μέρος σε ένα διαγωνισμό που είχε προκηρύξει το υπουργείο πολιτισμού για να γίνει ένα μνημείο στον Γοργοπόταμο για την ανατίναξη της γέφυρας. Χρησιμοποιώντας λοιπόν ο Ζογγολόπουλος τα υλικά που κατασκευάζουν μία γέφυρα, δηλαδή σιδερένιες μπάρες, έκανε με σιδερένιες μπάρες κάθετες και οριζόντιες μία σφαίρα μέσα σε ένα κύβο τα οποία ενώνει μαζί θέλοντας να δείξει ότι οι δύο αντίρροπες πολιτικές παρατάξεις στην Ελλάδα, ο ΕΔΕΣ από τη μία και από την άλλη ο ΕΛΑΣ, ενώθηκαν για να ανατινάξουν τη γέφυρα του Γοργοποτάμου. Στη μέση έχει κρεμασμένα σήμαντρα που είναι και αυτά συμβολικά για να σημάνουν την έναρξη της Αντίστασης των Ελλήνων απέναντι στους ναζί.

ΑΤ: Πώς αποφασίσατε να έρθετε εδώ στη Θεσσαλονίκη γιατί είναι ένα δύσκολο εγχείρημα να μεταφέρεις όλο αυτό τον όγκο των έργων του Ζογγολόπουλου και να τον δείξετε για τέσσερις-πέντε μέρες στην 6th Art-Thessaloniki International Fair;

ΝΘ: Ο Ζογγολόπουλος είναι συνδεδεμένος με τη Θεσσαλονίκη. Η Αθήνα είχε απορρίψει το πρώτο του μοντέρνο έργο του που ήτανε ο «Ποσειδώνας». Ο Ζογγολόπουλος είχε κερδίσει το πρώτο βραβείο το 1958 για τη διαμόρφωση της πλατείας Ομόνοιας και από το έργο του μπήκανε μονάχα οι πίδακες ενώ το γλυπτό του δεν μπήκε ποτέ, πιθανόν γιατί θεωρήθηκε ότι ήταν πάρα πολύ μοντέρνο. Η Θεσσαλονίκη όμως το 1966 δέχτηκε να τοποθετηθεί στην βορεινή είσοδο της  Δ.Ε.Θ. ένα πάρα πολύ προχωρημένο και μοντέρνο έργο το οποίο μάλιστα ξεσήκωσε και τον κόσμο τότε. Το έργο αυτό είναι το «Cor-ten» και ο τίτλος του αναφέρεται στο υλικό το οποίο χρησιμοποίησε για να φτιάξει αυτό το έργο. Πρόκειται για ένα μείγμα μετάλλου το οποίο με τον καιρό δείχνει ένα σκούρο κόκκινο-καφέ χρώμα που προστατεύει το μέταλλο από τη διάβρωση. Όταν ο Παντελής Τσάτσης μας ζήτησε να συμμετέχουμε με μερικά έργα του Ζογγολόπουλου και να είναι το τιμώμενο πρόσωπο στην φετινή διοργάνωση της 6th Art-Thessaloniki International Fair, σκεπτόμενοι ότι ο Ζογγολόπουλος δεν μπορεί να έχει παρουσίαση στη Θεσσαλονίκη με λίγα έργα, ζητήσαμε να μας δώσει μεγαλύτερο χώρο. Έτσι ανέλαβε και εκείνος και εμείς αυτό το πολύ μεγάλο εγχείρημα.  Και το λέω αυτό γιατί είναι μεγάλο έργο σε όγκο. Επίσης για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη παρουσιάζονται και ζωγραφικά έργα του Ζογγολόπουλου. Θα έλεγα ότι ήταν ένας αναγεννησιακός καλλιτέχνης γιατί ήταν αρχιτέκτονας, ήταν ζωγράφος, ήταν και γλύπτης. Εκείνος μάλιστα έλεγε ότι πάντα θυμάται τον εαυτό του από παιδάκι μικρό να ζωγραφίζει σαν μεγάλος. Επίσης έλεγε ότι «είμαι καλύτερος ζωγράφος απ' ότι είμαι γλύπτης». Ο Ζογγολόπουλος δουλεύοντας για περίπου δέκα χρόνια στο υπουργείο Παιδείας σχεδίασε 42 σχολικά κτίρια από τα οποία κάποια χτίστηκαν με υπογραφή συναδέλφων του αρχιτεκτόνων ενώ στο τέλος του είχανε δώσει το δικαίωμα να το υπογράψει και ο ίδιος χωρίς να έχει δίπλωμα. Παραδέχτηκαν οι συνάδελφοι αρχιτέκτονες του υπουργείου Παιδείας την συμβολή του στην αρχιτεκτονική  και επίσης έχει σχεδιάσει και καμιά δεκαριά εκκλησίες την ίδια εποχή. Ως αποτέλεσμα όλων όσων έχει προσφέρει ο Ζογγολόπουλος στη Θεσσαλονίκη όλο αυτό το διάστημα αλλά και του δεσμού που έχει δημιουργήσει με την πόλη, δεν ήτανε δύσκολη απόφαση ήταν εύκολη θα έλεγα. Με πολλή μεγάλη μας χαρά και ενθουσιασμό δεχθήκαμε την πρόσκληση του κυρίου Τσάτση να συμμετέχει ο Ζογγολόπουλος σαν τιμώμενος καλλιτέχνης και να δείξουμε έργα του τα οποία δεν τα ήξερε η Θεσσαλονίκη και ιδιαιτέρως τα ζωγραφικά που δεν τα ήξερε σχεδόν κανένας στην Ελλάδα. Έτσι λοιπόν, η Θεσσαλονίκη τίμησε τον Ζογγολόπουλο και ο Ζογγολόπουλος τίμησε την Θεσσαλονίκη με αφορμή την 6η διοργάνωση της Art-Thessaloniki International Fair.

ΑΤ: Ευχαριστούμε πολύ!

ΝΘ: Παρακαλώ!

Αλεξάνδρα Τσιτσιντά: Ξέρουμε ότι ο Γιώργος Ζογγολόπουλος έχει δημιουργήσει μια μακρόχρονη και ατέρμονη σχέση με την Θεσσαλονίκη.Πείτε μας λίγα λόγια για την σχέση του με την Θεσσαλονίκη.

Κατερίνα Κοσκινά: Είναι η πρώτη έκθεση του Γιώργου Ζογγολόπουλου που γίνεται στη Θεσσαλονίκη μετά το θάνατο του το 2004, και η συνεργασία με το ίδρυμα Ζογγολόπουλου, το οποίο ίδρυσε ο ίδιος, είναι αυτονόητη. Ο Γ. Ζογγολόπουλος συνεχίζει να διατηρεί μια πολύ στενή σχέση με την πόλη της Θεσσαλονίκης. Άλλωστε, στη Θεσσαλονίκη υπάρχουν αρκετά έργα του Ζογγολόπουλου, στο ΜOMus, σε συλλογές και στο δημόσιο χώρο  Εξ’ αυτών δύο, ανήκουν  για λόγους ιστορικούς, καλλιτεχνικούς αλλά και κοινωνικούς, στα πλέον σημαντικά του έργα. Το πρώτο είναι το «Cor-ten», ένα γλυπτό ύψους 17 μέτρων που αναπαριστά αφαιρετικά τη Νίκη της Σαμοθράκης και τοποθετήθηκε έξω από την κεντρική είσοδο της Tif-Helexpo, στην Πλατεία σιντριβανιού το 1966, το οποίο προκάλεσε μεγάλη φασαρία όταν εγκαινιάστηκε, διότι θεωρήθηκε πολύ σύγχρονο και δίχασε τον κόσμο. Έλαβε κριτικές με υπέρ και κατά, στον Τύπο. Σήμερα, θεωρώ ότι δικαιώθηκε ο Ζογγολόπουλος. Το δεύτερο έργο, που πρόσφατα έγινε τοπόσημο, αλλά και σήμα κατατεθέν της Θεσσαλονίκης είναι οι «Ομπρέλες» της νέας παραλίας. Φυσικά υπάρχουν και άλλα, όπως «οι Τρεις Κύκλοι», επίσης στην παραλία  Οπότε καταλαβαίνουμε ότι ο Ζογγολόπουλος έχει μία σταθερή και ουσιαστική σχέση με την πόλη της Θεσσαλονίκης όλο αυτό το χρονικό διάστημα.

ΑΤ:  Ποια είναι η δική σας συμβολή ως επιμελήτρια αυτής της έκθεσης;

ΚΚ: Η δική μου συμβολή ως επιμελήτρια της έκθεσης ήταν να επιλέξω έργα ώστε να καταδειχτεί μέσα από ένα διάστημα περίπου 4 δεκαετιών, -παρόλο που ο Ζογγολόπουλος ζώντας πάνω από αιώνα είχε μια διαδρομή πολύ μεγαλύτερη-, η συνέπεια και η συνοχή στην δουλειά του είτε πρόκειται για γλυπτικά έργα και μακέτες είτε για ζωγραφικά έργα. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα 10 ζωγραφικά έργα που παρουσιάζονται στην 6ηΑρτ-Θεσσαλονίκη, σπάνια παρουσιάζονται στο κοινό και κάποια είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζονται. Επειδή ο Ζογγολόπουλος, είναι γνωστός σαν γλύπτης η προσοχή του κοινού επικεντρώνεται περισσότερο στο γλυπτικό του έργο παρά στο ζωγραφικό. Ωστόσο όταν τα δεις μαζί τότε πραγματικά συνειδητοποιείς την συνοχή στην έρευνα και τη δουλειά που έχει κάνει συνολικά στους τομείς της γλυπτικής σε στούντιο, ύπαιθρο και αστικό τοπίο, της αρχιτεκτονικής αλλά και της ζωγραφικής, γιατί ακόμη και τα δισδιάστατα ζωγραφικά του έργα, είναι ουσιαστικά μελέτες και έχουν «γλυπτικότητα», όχι υποδεέστερη των γλυπτών,  αφού διαπραγματεύονται ζητήματα χώρου, κενού και πλήρους .

ΑΤ: Η συμβολή του Ζογγολόπουλου στην γνωριμία του Ελληνικού κοινού με την μοντέρνα τέχνη ήταν απαράμιλλη, όπως επίσης απαράμιλλο είναι και το γεγονός ότι ήταν ένας καλλιτέχνης που συνεχώς εξελίσσονταν αλλάζοντας ύφος στην δουλειά του. Πως ο Ζογγολόπουλος κάνει το πέρασμα του μέσα από της αυστηρές γεωμετρικές του φόρμες στην κινητική τέχνη και τη διαφάνεια των υλικών;

ΚΚ: Ο Ζογγολόπουλος δούλεψε πολλά χρόνια στη λογική και το ύφος του μοντερνισμού και μάλιστα στη δεκαετία του ‘30 συμμετείχε μαζί με πολλούς άλλους αρχιτέκτονες, λογοτέχνες, μουσικούς και εικαστικούς στην διαμόρφωση του κύματος του μοντερνισμού στην Ελλάδα. Παρόλο που δεν ήταν αρχιτέκτονας έχει δουλέψει πολύ ως αρχιτέκτονας στην και μάλιστα στο ελληνικό δημόσιο έχοντας σχεδιάσει  πολλά σχολεία, τα περισσότερα εκ των οποίων υπάρχουν ακόμη και σήμερα.Δεν έχει σημασία αν υπέγραψε αυτός, όμως ασχολήθηκε με την εφαρμογή της ρασιοναλιστικής αρχιτεκτονικής. Ο σχεδιασμός των σχολίων έχει σχέση με τα γλυπτά του, ειδικότερα αυτά που έχουν μία δομή κυβιστική. Πάρτε για παράδειγμα το έργο «Cor-ten» ή το έργο «Ελιά» της έκθεσης, αν και χρονολογικά δημιουργήθηκαν μεταγενέστερα. Αυτό κράτησε περίπου μέχρι και την δεκαετία του ‘70. Από τη δεκαετία του 70 και μετά, κυρίως κατά την δεκαετία του 80, ο Ζογγολόπουλος άλλαξε ύφος και πέρασε σε μια πολύ σύγχρονη γλυπτική, πιο ανάλαφρη η οποία είναι κινητική, τονίζοντας τη σχέση της με τα στοιχεία της φύσης,  κατά κύριο λόγο με τον ήχο(αέρας) και το νερό. Η δουλειά αυτή, μάρτυρα μεν την άμεση σχέση που είχε με τη φύση που μας περιβάλλει, αλλά προδίδει και τη φιλοσοφία του, που αφορά στην αλληλουχία των πάντων  μέσα στον ευρύτερο κόσμο, δηλαδή το σύμπαν. Μέσα από τη δουλειά του των τελευταίων ετών, και με αυτήν τη λέξη αναφέρομαι στα 30 τελευταία χρόνια της καλλιτεχνικής του παραγωγής, και με τη χρήση της αρχέγονης γεωμετρικής φόρμας, της προερχόμενης από την παρατήρηση της φύσης και τη φιλοσοφία, πραγματεύεται σχέσεις που έχουν να κάνουν με την ουσία και το ρόλο της γλυπτικής και γενικότερα της τέχνης, ως διαδικασίας δημιουργικής, μιμητικής της φύσης, όχι όμως απαραίτητα αναπαραστατικής. Ο χώρος είναι οργανικό στοιχείο της δουλειάς του Ζογγολόπουλου, είναι άλλωστε κάθε καλλιτέχνη, και η χωροταξία, σε μικρή και μεγάλη κλίμακα, όχι μόνο του αστικού αλλά και του υπαίθριου τοπίου, όπως για παράδειγμα στο γλυπτό του «Οι γυναίκες του Ζαλόγγου» στο Ζάλογγο, τον απασχολούν πολύ. Δείτε το γλυπτό «Tel-Néant», όπου η πρόθεση να στέψει το μυαλό και τα μάτια μας, πέρα από τις δυνατότητες που μας δίνει η όρασή μας, είναι προφανής. Τα πιάτα- κεραίες είναι στραμμένα προς τα επάνω για να τα συνδέσει με την κοσμική λειτουργία και επικοινωνία.

ΑΤ: Γιατί πρέπει κάποιος να επισκεφθεί την έκθεση του Γιώργου Ζογγολόπουλου στην 6th Art-Thessaloniki International Fair;

ΚΚ: Νομίζω ότι η έκθεση που παρουσιάζουμε στην 6th Art-Thessaloniki International Fair είναι περισσότερο από μια έκθεση που γίνεται στα πλαίσια μιας εμπορικής έκθεσης. Είναι μία πλήρης έκθεση του Γ. Ζογγολόπουλου, ειδικότερα αν σκεφτούμε ότι μία γλυπτική έκθεση δεν μπορεί να είναι εντελώς πλήρης γιατί τα γλυπτά δεν μεταφέρονται εύκολα. Η έκθεση έγινε τόσο μεγάλη, αφενός γιατί θέλαμε να τιμήσουμε τη σχέση του καλλιτέχνη με την πόλη και αφετέρου την προσπάθεια που γίνεται για να διατηρηθεί και θεσμοθετηθεί στη Θεσσαλονίκη μια έκθεση εμπορική σύγχρονής τέχνης. Δεν είναι εύκολο και μάλιστα ξεκίνησε μέσα στην οικονομική κρίση…. Τέλος, ίσως οφείλεται και σε μένα, που αγαπώ τον καλλιτέχνη και τη δουλειά του και δε θέλω να δείξω κάτι με τη λογική της διάρκειας  των 3-4 ημερών. Οφείλουμε να τιμάμε τους καλλιτέχνες, τις προσπάθειες που γίνονται για την στήριξη της τέχνης και των καλλιτεχνών, νεότερων και παλαιότερων. Ελπίζω το κοινό της Θεσσαλονίκης, να χάρηκε την έκθεση, όσο και εμείς την πόλη. Άλλωστε τώρα η ενότητα αυτών των έργων είναι έτοιμη για άλλα ταξίδια… 

ΑΤ: Ευχαριστώ πολύ! Καλή σας ημέρα!

ΚΚ: Και σ’ εσάς!

Αλεξάνδρα Τσιτσιντά: Πως αποφασίσατε να προτείνετε τον Γεώργιο Ζογγολόπουλο ως τιμώμενο καλλιτέχνη για την διοργάνωση της 6th Art-Thessaloniki International Fair;

Παντελής Τσάτσης: Η Αρτ Θεσσαλονίκη κάθε χρόνο προτείνει έναν τιμώμενο καλλιτέχνη και μια ή δύο μουσειακές εκθέσεις. Αυτή την χρόνια, έχοντας υπόψη μου την σχέση μου με τον Γιώργο Ζογγολόπουλο άλλα και την εξέχουσα καλλιτεχνική του πορεία, απευθύνθηκα στο Ίδρυμα Γεωργίου Ζογγολόπουλου. Στην πορεία συναντώντας τους τον Νίκο Θεοδωρίδη πρόεδρο του Ιδρύματος και την κα Υβόνη Θεοδωρίδη, μου είπαν ότι στην συλλογή του ιδρύματος περιλαμβάνονται και ζωγραφικά έργα του καλλιτέχνη τα οποία, στο μεγαλύτερο μέρος τους, παραμένουν ανέκδοτα. Διέθεσα χώρο που δεν το έχω κάνει στο παρελθόν σε τιμώμενους καλλιτέχνες και μαζί με τα σημαντικά γλυπτά μεγάλων διαστάσεων εκτέθηκαν και σημαντικά έργα ζωγραφικής.

ΑΤ: Ποια είναι η σχέση σας με τον Γεώργιο Ζογγολόπουλο;

ΠΤ: Τον Γιώργο Ζογγολόπουλο τον είχα κάνει έκθεση το 1997, στο εμπορικό κέντρο στη διασταύρωση της Θέρμης το οποίο ήταν ένας μεγάλος βιομηχανικός χώρος. Την έκθεση ανέλαβε η  Artforum Gallery και ήταν ένα πολύ μεγάλο εγχείρημα για τα δεδομένα της εποχής το οποίο περιελάβανε πολλά έργα του καλλιτέχνη και κυρίως τα κινητικά του γλυπτά. Στα εγκαίνια της έκθεσης παρευρέθηκαν περίπου 5.000 επισκέπτες. Αργότερα, όταν γινόταν η τοποθέτηση του γλυπτού στην παραλία που αφορούσε το έργο «Ομπρέλες», ο Ζογγολόπουλος μου είχε εκφράσει την αντίρρηση του για τον τόπο της τοποθέτησης του έργου, το οποίο ήθελε να μεταφερθεί πίσω από το Ξενοδοχείο Μακεδονία Παλλάς. Ο λόγος ήταν πως όταν στο παρελθόν είχε τοποθετήσει το «Cor-ten» στην βορεινή είσοδο της  Δ.Ε.Θ. , στην πλατεία σιντριβανιού, είχε αρκετά προβλήματα η ασφάλεια του έργου όσων αφορά τις διαδηλώσεις που λάμβαναν χώρα μεταξύ των πανεπιστημίων και της Δ.Ε.Θ. Θεσσαλονίκης επί της Εγνατία οδού. Του επισήμανα ότι το προτεινόμενο σημείο  που επέλεξε ο Δήμος Θεσσαλονίκης είναι το καλύτερο σημείο που μπορεί να τοποθετηθεί το έργο του και ότι δεν θα έχει φόβο από διαδηλώσεις, μέχρι που τελικά πείστηκε και ο ίδιος. Έτσι λοιπόν μπορούμε πλέον να θαυμάσουμε τις περίφημες «Ομπρέλες» στη θέση που είναι σήμερα είναι σύμβολο για την πόλη της Θεσσαλονίκης! Επίσης έχω κάνει έκθεση του Ζογγολόπουλου στην Αρτ-Αθήνα. Φυσικά, δεν μπορώ να πω ότι πούλησα εγώ τόσα πολλά έργα του, ίσως όχι σε σχέση με άλλους, αλλά εκτιμούσα το έργο του και τον πρότεινα ως καλλιτέχνη. Όλη αυτή η μακρόχρονη φιλία και η αγάπη που τρέφω προς το πρόσωπό του Ζογγολόπουλου με έκαναν να σκεφτώ πολύ σοβαρά ότι ο Γιώργος πρέπει να είναι το τιμώμενο πρόσωπο στη φετινή διοργάνωση της έκτης 6th Art-Thessaloniki International Fair.

ΑΤ: Με δύο λόγια, ποια είναι η σχέση του Ζογγολόπουλο με την Θεσσαλονίκη;

ΠΤ: Ότι πολύς κόσμος έχει φτάσει στο σημείο να με ρωτάει «ο Γιώργος Ζογγολόπουλος είναι Θεσσαλονικιός»;