Κύκλος Μονοπρόσωπων Διάλογων: Ακριθάκης Αλέξης-Γιώργος Λαζόγκας
Κύκλος Μονοπρόσωπων Διάλογων:
Η Τέχνη για τον Άνθρωπο & Το ανθρώπινο πρόσωπο της Τέχνης
Παντελής Τσάτσης
Art Director-Founder
Art Thessaloniki Fair
Κύκλος Μονοπρόσωπων Διάλογων:
Ακριθάκης Αλέξης. (1939-1994)
Ο τιμώμενος δημιουργός των σημερινών μονοπρόσωπων διαλόγων είναι ο Αλέξης Ακριθάκης. Ως δημιουργός κατακτά την τέχνη αυτοδίδακτος και γνώστης πρώτα της ζωής του δρόμου και μετά των γκαλερί και της ζωγραφικής.
Γεννημένος στην Αθήνα, εγκαινίασε την καλλιτεχνική του καριέρα στην Θεσσαλονίκη το 1963, στην γκαλερί της Άννας Βέλτσου. Τα έργα του τα είχε φέρει από το Παρίσι στην προσπάθεια του να έρθει σε επαφή για πρώτη φορά στην καλλιτεχνική του ζωή με το μεγάλο κοινό. Ήταν μια ιδιαίτερα επιτυχημένη παρουσία που οι φιλότεχνοι συμπατριώτες μας της έδωσαν την αξία που της έπρεπε προβλέποντας την αλματώδη μελλοντική εξέλιξη του νεαρού τότε δημιουργού.
Το 2003 ο Πήτερ -Κλάους Σούστερ διευθυντής της National galleryτ ου Βερολίνου στον εναρκτήριο λόγο της αναδρομικής έκθεσης του καλλιτέχνη που οργανώθηκε εκεί παράλληλα με την έκθεση του Πικάσο, δήλωσε χωρίς δισταγμό πως μέσα από την χάρη και την προσωπικότητα του, ο Ακριθάκης έρχεται να πάρει στην τέχνη του δεύτερου μισού του 20ου Αιώνα την θέση του Μοντιλιάνι.
Στο Παρίσι η μνήμη του δεν θα αφήσει ίχνη, ότι δηλαδή συνέβη σε μεγάλο βαθμό με τον Τσίγκο και τον Γαϊτη, πρωταγωνιστές στον επηρεασμό των καλλιτεχνικών δρώμενων στην σημαντικό εκείνο μομέντουμ της σύγχρονης ιστορίας της τέχνης.
Το έργο του το οποίο σήμερα εμφανίζεται απολαυστικό στην εποχή εκείνη ενοχλεί προσβάλει προκαλεί. Ξύλα και πέτρες, ημιτελή και αποσματικά έργα σκόρπια και αλλόκοτα, λέξεις σκληρές απειλητικές ποιητικές αυτοκτονικές και απλουστευτικές όλα σε ένα μίγμα πρωτόγνωρο .
Θα προσπαθήσω στα επόμενα λεπτά να μορφοποιήσω το προφίλ του Αλέξη Ακριθάκη. Απρόσμενο, αυθόρμητο, τραγικό και πηγαίο το έργο του Αλέξη, περνά μέσα από διαφορετικούς, ασυμβίβαστους δρόμους, και συνιστά, στη σύγκλιση τους, μια πρωτογενή και ερευνητική καλλιτεχνική πράξη. Δημιουργία και ζωή για τον Αλέξη Ακριθάκη, λειτουργούν ως ένα συνεχές μάθημα τέχνης, που η κατά μέτωπο ανακάλυψη της υπαρξιακής περιπέτειας και του ανθρώπινου αναστήματος του επιβάλουν όλο και πιο δεσμευτικά, όλο και πιο επιτακτικά, όπου και αν βρίσκεται. Τα πιο προσωπικά και άμεσα χαρακτηριστικά του θα είναι, για τα επόμενα τριάντα χρόνια, η αβίαστη χάρη με την οποία αγγίζει την όποιας μορφή ετερότητα ή διαφορά και ο ακούραστος αυτοσαρκασμός, με τον οποίο ποδοπατάει την οποιαδήποτε ιδιότητα ή ταυτότητα. Ακόμη και αν ο Ακριθάκης έμπλεξε με τα ναρκωτικά στο Βερολίνο το 1971, δεν εννοεί τα ναρκωτικά που εννοεί όταν αναφέρεται σε ελαττώματα και πάθη.
Η κατοχή ,η Αντίσταση, ο Εμφύλιος ,σφραγίζουν μεν την ζωή του ωριμάζουν το ταλέντο του και αποδεσμεύουν πρωτόγνωρες φόρμες έκφρασης. Η σχέση του με την ποίηση εμπνέει τα πρώτα βήματα του στην Αθήνα και τον καθιερώνει με το περιβόητο ή διαβόητο τσίκι-τσίκι.
Νεαρός στο Παρίσι γνωρίζει από κοντά την περιπέτεια του Υπαρξισμού και στην Αθήνα συμβάλει ενεργά στην ανανέωση της καλλιτεχνικής ζωής των πρώτων χρόνων το «60» με το περιοδικό πάλι.
Η Αθήνα τον πνίγει όλο και περισσότερο. Η καλλιτεχνική σκηνή γίνεται συνεχώς πιο στενή και πιο υποκριτική . Ελάχιστοι είναι πλέον οι φίλοι του, οι περισσότεροι ζουν στο εξωτερικό. Τα τελευταία χρόνια του θα είναι απελπιστικά και μοναχικά. Μόνος, όλο πιο εύθραυστος στην ψυχή και στο σώμα, ξέρει ότι δεν του μένει πολύς καιρός. Από νοσοκομείο σε κλινική, από ιδρύματα στο Δρομοκαΐτειο, ο Ακριθάκης θα βασισθεί σε πολύ λίγους ανθρώπους , που είτε είναι είτε εκτελούν χρέη γιατρού ή νοσοκόμου που έχουν το κουράγιο και την υπομονή να του παρασταθούν.
Αντισυμβατικός μέχρι σκανδάλου, σαρκάζει τους πάντες -και τον εαυτό του, βαθειά δεμένος με τα παιδιά και τους τρελούς που θα αγαπήσει και θα ζήσει από κοντά, ολοκληρώνει ένα πλούσιο και πολύπλευρο έργο που εκφράζει σήμερα μια μεστή και πρωτότυπη ελληνική προσφορά στο χώρο της πιο τολμηρής σύγχρονης ευρωπαϊκής δημιουργίας και συνιστά σταθμό στις εικαστικές τέχνες του τέλος του 20ου αιώνα.
…γράφω ένα παραμύθι το 1966 μέσα από μια μηχανή σπορ αυτοκινήτου, μέσα από νάιτ κλαμπ, μέσα από μουσικές γιε-γιε, μέσα από την μόδα Κουρέζ. Ένα παραμύθι που αρχίζει από την πλατεία Κολωνακίου και φθάνει ως τις αντίστοιχες πλατείες όλου του κόσμου. Το κάθε έργο έχει την δική του ιστορία, το δικό του κλίμα, είναι ένα άλλο παραμύθι, όσο και αν τα μεταξύ τους σημεία είναι ακριβώς τα ίδια. Όταν τελειώνει ένα έργο είμαι άδειος…
Το 1969 για την σειρά «Θεατράκια» συνοψίζει :
«Στη ζωγραφική είναι περιττά τα λόγια.
Στη ποίηση είναι περιττά τα σχέδια.
Κι όμως ζωγραφίζεις ποίημα ή γράφεις μια ζωγραφική.
Σχεδιάζοντας, ζεις το σχέδιο.
Κλαις μαζί του.
Πεθαίνεις μαζί του.
Ερωτεύεσαι.
Και περιμένεις το σχέδιο που θα σε σκοτώσει.»
Τα χαμένα όνειρα, ο χαμένος χρόνος, το χαμένο χρήμα, ο χαμένος έρωτας,
η χαμένη μέρα, ο χαμένος χαρτοπαίκτη ,η χαμένη ζωή, το χαμένο παιδί,
ο χαμένος σκύλος, ο χαμένος πόλεμος, το χαμένο ταξίδι, το χαμένο λαχείο,
η χαμένη Ήπειρος, η χαμένη Νίκη, η χαμένη Τέχνη, οι χαμένες παρτίδες
τα χαμένα κορμιά …..
Κι όμως τίποτα δεν χάνεται. Ζωή είναι αυτή.
Αλέξης Ακριθάκης
Άντεξε
μόλις 55 χρόνια
Κύκλος Μονοπρόσωπων Διάλογων:
Η Τέχνη για τον Άνθρωπο & Το ανθρώπινο πρόσωπο της Τέχνης
Παντελής Τσάτσης
Art Director-Founder
Art Thessaloniki Fair
Από το Εφήμερο στο Αιώνιο
Γιώργος Λαζόγκας (1945 Λάρισα)
Από την στιγμή που αποδεχτούμε ότι η τέχνη στην κάθε της μορφή είναι το σύνολο των δημιουργικών δραστηριοτήτων του ανθρώπου, που στοχεύουν στην έκφραση της ατομικότητας του, εγκαινιάζουμε μια σειρά μονοπρόσωπων διαλόγων σημαντικών καλλιτεχνών.
Το έργο του Γιώργου Λαζόγκα μέσα από ρεαλιστική προσέγγιση.
Επέλεξα να προσεγγίσω τον σημαντικότατο αυτόν εικαστικό καλλιτέχνη, τον Ιδιαίτερα αγαπητό μου Γιώργο Λαζονγκα. Οφείλω να ομολογήσω ότι αυτή την στιγμή νοιώθω ιδιαίτερη ικανοποίηση, που έχω την δυνατότητα να αφιερώσω σε όλους εσάς τον σημερινό μονοπρόσωπο διάλογο, που έχουμε εγκαινιάσει στην 5η Art Thessaloniki Fair (26-29/11/2020) για τις δυο εκ διαμέτρου αντίστροφες έννοιες το εφήμερο με το αιώνιο.
Ανήκω στους τυχερούς που γνώρισα και που με δέχθηκε ο Γιώργος στον μαγικό χώρο όπου μετέτρεπε τις ιδέες του σε έργα Τέχνης. Εκεί ο διακριτός μεγάλος αυτός καλλιτέχνης διαλέγεται με τον εαυτό του πριν από κάθε έργο του, διατηρώντας την ιδιότητα του προικισμένου «Νομά Παρατηρητή», τον τίτλο δηλαδή που αποδίδει στον εαυτό του.
Χειρωνάκτης και πρωτοπόρος ο Γιώργος Λαζόγκας χειρίστηκε ταυτόχρονα με ιδιαίτερη ευκολία διαφορετικά εκφραστικά μέσα χωρίς να προδώσει την αφετηρία του, το σχέδιο.
Ο Λαζόγκας ως καλλιτέχνης παρατηρεί την καθημερινότητα, την αφομοιώνει ,την εμπλουτίζει με το πηγαίο ταλέντο του, για να την αναπαράγει αυθεντική, έτοιμη να την ερμηνεύσει ο θεατής. Κινούμενος με φυσική άνεση, με την μεθοδικότητα και τον ορθολογισμό του Δυτικού και την αχαλίνωτη δημιουργική φαντασία του Ανατολίτη διατηρεί την δεξιότητα να διαπραγματεύεται αναμεσά στο αιώνιο και το εφήμερο, το ρεαλιστικό, χωρίς να αποκλείει το μεταφυσικό, αποδίδοντας με συνέπια τόσο την ουσία και την αμφισημία της γενικής αλήθειας.
Η ευρυμάθεια του Λαζογκα και κυρίως η επαφή του με την αρχιτεκτονική, του παρέχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί τα εργαλεία της με οδηγό τα ατομικά του βιώματά συνθέτοντας, ένα εκφραστικό σχήμα συμπυκνωμένης φιλοσοφίας εμπλουτισμένης από τα συμβολικά στερεότυπα της προικισμένης προσωπικότητας του.
Η τέχνη του Γιώργου Λαζογκα είναι κυρίως έκφραση του ίχνους ,είτε αυτό προκύπτει εικαστικά είτε είναι φιλοσοφικό. Αξίζει να προσέξεις τα αλλοπρόσαλλα υλικά που τα ενώνει μανιωδώς επιδιώκοντας μορφές ιστορικής αδρανοποίησης, χαρακτηριστικό δείγμα προς την οποία τείνει η σύγχρονη ελληνική τέχνη ακολουθουμένη κατά πόδας από την ποίηση. Η σκέψη του αρμονικά συμβαδίζει με το χέρι του και η ζωγραφική του δεν χάνει τον καλλιτεχνικό έλεγχο στα υλικά της.
Το εύρημα του ερωτικού σάβανου – σεντονιού μοιάζει να είναι μια πολύ επιτυχημένη δραματική αντιπαράθεση, με έναν τρόπο άγνωστο ακόμα και στους προικισμένους Έλληνες καλλιτέχνες όπως , ο Τάκης, η Χρύσα ,ο Ακριθάκης, των οποίων το αυθεντικό ταλέντο εκφράστηκε και δίδαξε τις επερχόμενες τάξεις εικαστικών.
Οι αναζητήσεις του Γιώργου Λαζόγκα άνετα μπορούν να αναχθούν στις βιωματικές εμπειρίες ενός πιεστικού προβληματισμού γύρω από το περιεχόμενο των εννοιών της τάξεως και της αρμονίας ως προ την συστοιχία τους με τη δομή και το νόημα των πραγμάτων. Αυτό οφείλεται επειδή οι προβληματισμοί του είναι θρεμμένοι με την πληρότητα της ισορροπίας , αποτέλεσμα της βαθιάς Αρχιτεκτονικής του γνώσης.
Η πνευματική διάσταση του συναισθηματικού ορίζοντα του Γιώργου δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας, είναι φιλτραρισμένα τα μέτρα και τα σταθμά μιας εντελώς προσωπικής αισθητικής. Αυτή είναι που του επιτρέπει να ανακαλύπτει στο ελάχιστο το μέιζον της εκφραστικής διαδικασίας. Στην πραγματικότητα πρόκειται για αντιπαράθεση με τις αντιστάσεις του αρρήτου στην εικαστική εκφορά του, για την ιχνηλασία των αποχρώσεων που σηματοδοτούν τα λεκτικά συστατικά της εικόνας.
«Η αμφιβολία είναι η μήτρα της εξέλιξης» ισχυρίστηκαν εύστοχα οι Ουτοπιστές στην εποχή του διαφωτισμού .
Σε προσωπικό επίπεδο ως δημιουργός της 5ης Art Thessaloniki, πιστεύω , χωρίς καμία αμφιβολία ότι ο πυρήνας των έργων του Λαζογκα , πέρα από την ευγλωττία του σχεδίου και τις ερμηνευτικές αναγωγές ,εντοπίζεται στα πρότυπα της αρχαιότητας και την δυναμική διερμήνευση των. Σχέδια λιγόλογα, αινιγματικά και ερεθιστικά όχι τόσο για το περιεχόμενο της θεματικής τους αλλά κυρίως όμως για το αισιόδοξο μήνυμα της ποιότητας που εκπέμπει η διακριτή καλλιτεχνική δεξιότητα του Γιώργου Λαζογκα.
Αγαπητοί μου φίλοι ,κυρίες και κύριοι,
Αισθάνομαι ότι μέσα από τον πρωτόγνωρο επικοινωνιακά κύκλο των μονοπρόσωπων διάλογων της Art Thessaloniki Fair, εγκαινιάζουμε το δικό μας διαπροσωπικό μονοπάτι στον κόσμο της τέχνης.
Έναν μηχανισμό μεγιστοποίησης του ποιοτικού καλλιτεχνικού αποτελέσματος με την χρήση των δυνατοτήτων της καινοτομίας.
 |